این در حالی است که مسئولان همه بیمارستانها از نا کارآمدی این سیستمها نگران هستند. دلیل نگرانی مسئولان بیمارستانها از عدمکارایی سیستمهای اتوکلاو، کپیبرداری ناقص از سیستمهای خارجی است.آمارهای سازمان بهداشت جهانی حکایت از ابتلای سالانه 23میلیون نفر در کشورهای جهان به بیماریهای عفونی بر اثر تماس با زبالههای بیمارستانی دارد که از این تعداد 20 میلیون مورد آن مربوط به هپاتیت B،2 میلیون مربوط به هپاتیت C و 150هزار تا 260هزار مورد مربوط به HIV است که از طریق اشیای نوکتیز و زبالههای بیمارستانی منتقل میشود.
براساس این گزارش، آمار تولید زبالههای عفونی و بیمارستانی توسط بیمارستانها، مراکز درمانی پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی و مطبها در تهران روزانه 70 تن است که 25 تن آن آلوده و خطرناک بوده و بهدلیل عدمجداسازی از مبدأ، تمام این میزان زباله تولیدشده، عفونی و خطرساز است. همچنین از 630 ماده شیمیایی مورد استفاده در بیمارستانها، حدود 300 نوع آن غیرسمی و بقیه سمی و خطرناک است.
این زبالهها که از مهمترین عوامل گسترش و شیوع بیماریهای خطرناکی نظیر هپاتیت، ایدز و دیگر بیماریهای انگلی و عفونی است، براساس قانون مدیریت پسماند نباید دفن شود بلکه باید با روشهای صحیح و استاندارد علمی به وسیله تکنولوژیهای روز جمعآوری و دفع شود.
علاوه بر انواع آلودگیهای منتقلشونده از طریق حشرات و حیوانات موذی، شیرابههای تولیدشده توسط این زبالهها که شامل فراوردههای خونی، ترشحات عفونی و حتی مواد رادیواکتیو آلوده هستند نیز بسیار خطرناکند و دفن آنها میتواند علاوه بر ایجاد مشکلات دیگر، باعث آلودگی سفرههای آب زیرزمینی و دیگر منابع آبی و در نتیجه محصولات زراعی آبیاریشده با آنان شود
هایده شیرزادی، کارشناس مسائل شهری عقیده دارد که میکروبهای زبالههای بیمارستانی، حتی پس از گذشت 50سال، پس از کنار رفتن خاک، قابلیت فعال شدن مجدد را دارند. او یکی از دلایل عمده بالا بودن نرخ مصرف آنتیبیوتیکها را در ایران خصوصا پس از عملهای جراحی، وجود میکروبهای ناشی از زبالهها در فضای بیمارستان میداند.
دکتر سروش مدبری، رئیس دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیطزیست اما یک سیستم تلفیقی اعم از زبالهسوز و اتوکلاو را با توجه به شرایط خاص هر منطقه پیشنهاد میدهد. او میگوید: «براساس جدول مقایسهای سازمان بهداشت جهانی که تمام روشهای اجرایی مختلف پسماند در آن ارائه شده،
بهترین روش برای زبالههای عفونی، ضدعفونی کردن و بیخطرسازی است ولی برای زبالههای شیمیایی، داروها و پسماندهای شیمیایی که در بیمارستانها تولید میشود اتوکلاو جوابگو نیست و باید به سراغ روشهای دیگری برویم که مناسبترین روش «زبالهسوز» است؛ چرا که اتوکلاو تنها میتواند بخشی از مخاطرات زبالهها را کاهش دهد ولی زبالهسوز بیشتر آنها را از بین خواهد برد».
17درصد از اعتبارات وزارت بهداشت به پسماندهای پزشکی اختصاص داده شده است
ملکاحمدی، نماینده وزارت بهداشت در زمینه برآورد اعتبار مورد نیاز برای ساماندهی پسماندهای پزشکی گفت: 700میلیارد ریال برای تجهیز بیمارستانها به سیستمهای غیرسوز در بیمارستانها برآورد شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه منابع مالی برای دفع بهداشتی پسماندهای پزشکی محدود است،افزود: بهرغم اینکه دانشگاههای علوم پزشکی وظیفه دفن پسماندهای پزشکی را ندارند اما با بودجه خودشان این کار را میکنند.
لازم است چند سایت مرکزی برای انجام فرایند ویژه روی پسماندهای پزشکی انجام شود اما این امر در حد وزارت بهداشت نیست. ملکاحمدی، خواست تا سازمان محیطزیست از شکایات خود درباره تعدادی از بیمارستانها که بهدلیل تولید آلودگی و نداشتن سیستم تصفیه فاضلاب مشکلاتی را ایجاد کردهاند،
صرفنظر کند و اجازه داده شود تا این بیمارستانها تا 2سال آینده فعالیت کرده و در اسرع وقت نسبت به حل مشکلاتشان اقدام کنند. این گزارش حاکی است، پسماندهای زائد خطرناکی که توسط مراکز بیمارستانی و کلینیکها و مراکز تصویربرداری تولید میشود حجم بالایی در کشور دارد و نیاز است جمعآوری آن تحت مدیریت قرار گیرد. سالهای متوالی است که باید اقدام جدی در این زمینه صورت گیرد اما اقدام جدی و درخور توجه انجام نشده است.